Reliëf voor Maria van Pallaes

Maria van Pallaes
Foto: Rien de Reuver

De Prijsvraag

Op 23 oktober 2014 werd de 350ste sterfdag van Maria van Pallaes herdacht. Zij had destijds haar vermogen bestemd voor de armenzorg en ondergebracht in een fundatie die nu beheerd wordt door het Utrechts Monumentenfonds. Ter herinnering aan deze weldoenster loofde het UMF een prijsvraag uit om de stad een bijzondere lantaarnconsole aan te bieden.

De Consoles aan de Utrechtse grachten

De lantaarns boven de werven langs de Utrechtse grachten zijn geplaatst op een blok steen dat over de muur uitsteekt. Deze “kraagstenen” werden vanaf 1953 verfraaid met beeldhouwwerk, de consoles, door diverse vooral Utrechtse beeldhouwers. Zij verhalen over de geschiedenis van Utrecht, legendes en over bouwwerken en huizen langs de grachten.

De Opdracht

Professioneel werkende beeldend kunstenaars werden uitgenodigd om een creatief schetsontwerp in te dienen. Een schetsontwerp van een console welke een sterke relatie zou hebben met het verhaal van Maria van Pallaes, vrij vertaald naar armenzorg, liefdadigheid, bedeling, saamhorigheid en gemeenschapszin. De inzending moest omgezet kunnen worden naar een praktisch uitvoerbare, in Belgisch hardsteen gehouwen console van 60cm x 40cm x 40cm. Deze zal onder de lantaarn aan de Nieuwe Gracht tegenover de Agnietenstraat geplaatst worden. Dit is ook precies de plek, die Hendrick Bloemaert schilderde met Maria als het middelpunt, voedsel en brandstof uitdelend.

Het Reliëf

Twee opengevouwen handen die appels geven. De armen zijn gevat in gesteven mouwen met een gebolde manchet naar de pols. Dit is het enige concrete beeld van het schilderij van Hendrick Bloemaert dat gebruikt is en verwijst naar de 17e eeuw. Maria gaf naast de “Cameren” van de Agnietenstraat ook jaarlijks voedsel en brandstof aan de armen. Door dit “geven” is zij belangrijk geweest in haar tijd, maar nog steeds genieten wij van haar giften. De persoon Maria van Pallaes en wat zij heeft gedaan voor de stad Utrecht is gesublimeerd tot twee handen die appels geven.

De compositie van het reliëf is opgebouwd uit een zware compacte massa aan de linker bovenkant, een concentratie van donker net onder het midden en een lichte open rechterkant. De achtergrond golft mee als een landschap met handen en de appels en suggereert de beweging van de handeling  “geven”.

Uit het juryrapport:

Volgens de jury verbeeldt Van der Wels’ voorstelling van twee handen die appels geven verbluffend kernachtig het historische personage en de levensovertuiging van Maria van Pallaes.